بسم الله الرحمن الرحیم
سلام دوستان. من نظام‌پرور، مدیر توسعه کسب و کار و مشاور امور اقتصادی گروه شرکت‌های آراد، هستم.
در فایل‌های صوتی ساعت 8 شب می‌خواهم قوانین را برای شما مطرح کنم. این قوانین به شما یاد می‌دهند که واقعیت تجارت چیست. قوانین به شما یاد می‌دهند که ریسک‌های کار خود را کاهش دهید و معاملات خود را پرسود کنید. قوانین از خیلی از اشتباهات شما جلوگیری می‌کند و مانع شما میشود. وقتی قانون را نمی‌دانیم غافلگیر می‌شویم و خیلی وقت‌ها این غافلگیری برای ما ضررهای بسیار بزرگی دارد. خیلی وقت‌ها دانستن قانون باعث میشود تا شما غافلگیر نشوید و وقتی چیزی در قرارداد می‌نویسید حواستان خیلی خوب جمع باشد تا در جای لازم یقه آن مشتری را بگیرید و بگویید قانونا تو باید کاری که من می‌خواهم را انجام دهی، و درنتیجه کسی که دارد با شما کار می‌کند نمی‌تواند سوءاستفاده کند.
بیایید قبل از اینکه درباره قانون تجارت با هم صحبت کنیم (گفته‌ام که در این دوره درباره قانون تجارت، حمل‌ونقل، بین‌الملل، سویفت، تدکس، ال‌سی، دیفر پیمنت، کلاه‌برداری‌‌ها و مواردی که به مشکل می‌خورید، قوانین آنسی‌ترال و قوانین اتاق بازرگانی و داوری، تحریم‌ها، دورزدن تحریم‌ها، قوانین تحریم‌ها، مبادلات عرضی، نقل و انتقال پولی صحبت می‌کنیم؛ سرفصل‌های قوی‌ای که بتوانید از آن بهره ببرید.)، تعریف تاجر را طبق قانون برای شما بیاورم. تاجر کسی است که شغل معمول خود را معاملات تجاری قرار دهد. به این فرد تاجر می‌گویند.
درباره اینکه تاجربودن چه مزایا و معایبی دارد جدا صحبت می‌کنیم. متأسفانه خیلی وقت است که قانون تجارت کشور ما به صورت اساسی اصلاح نشده است. سالیان سال (پایه قانون ما از سال 1317 است) و تقریبا 70-80 سال است که متأسفانه قانون تجارت ما تغییرات آنچنانی نداشته است. به آن اضافه شده یا اصلاح شده ، اما کاملا بازبینی نشده است. البته خیلی چیزها در مملکت ما عوض نشده است؛ دنیا در این 70-80 سال عوض شده و چیزهایی مطرح شده است که این قوانین دیگر معنا نمی‌دهد. تنها چیزهایی به آن اضافه و از آن کم کرده‌اند اما هنوز کامل نیست. مثلا جالب است که اصلا تجار اینترنتی را مطرح نکرده‌اند.
تاجر و معاملات تجاری
بسیار خب، به هر حال کسی که شغل معمول خود را معملات تجاری قرار دهد از نظر قانون تاجر میشود؛ اگر شغل معمولتان این نباشد تاجر محسوب نمی‌شوید. معاملات تجاری چیست؟ خرید یا تحصیل هر نوع مال منقول به قصد فروش، اجاره و امثالهم که تصفراتی در آن شده یا نشده باشد را یک نوع از معاملات تجاری می‌گویند. ماده دو قانون تجارت این را مطرح می‌کند. تصدی به حمل و نقل از راه‌های خشکی یا آب و هوا به هر نحوی؛ یعنی اگر کسی شرکت حمل و نقل دارد تاجر محسوب میشود. هر قسم عملیات دلالی و حق‌العما کاری و کمیسیون بگیری یا عاملی. همچنین تصدی به هر نوع تأسیساتی که برای انجام بعضی امور انجام می‌شوند؛ از قبیل تسهیل معاملات ملکی. یعنی یک بنگاه‌دار هم یک صنف از تجار حساب میشود. یا پیداکردن خدمه؛ مثلا کسی که بر فرض یک شرکت خدماتی نظافتی دارد، آن هم نوعی تاجر محسوب میشود. یا تهیه و رساندن ملزومات؛ مثلا کسی مغازه کرایه‌چی دارد، آن هم یک مدل تاجر است. تبصره دو ماده 4 قانون تجارت می‌گوید تأسیس و به کار انداختن هر قسم کارخانه‌ای تجارت محسوب میشود؛ مشروط بر اینکه برای رفع عواید شخصی باشد یا نباشد. تصدی به عملیات حراجی؛ یعنی حراجی راه انداختن هم تجارت میشود. تصدی به هر قسم نمایشگاه عمومی؛ هر مدل نمایشگاهی که راه بیاندازید تجارت میشود. هر قسم عملیات صرافی و بانکی؛ در تبصره 7 این مدل هم تاجر است. معاملات براواتی، اعم از اینکه بین تاجر یا غیرتاجر باشد؛ معاملاتی که تاریخ‌دار است. هر معامله‌ای که انجام شود جزو تجارت است. عملیات بیمه بهری و غیربهری؛ یعنی چه بیمه دریا و چه خشکی، کسی که کار بیمه می‌کند هم یک مدل تاجر است. در انتها کشتی‌سازی و خرید فروش کشتی، کشتی‌رانی داخلی یا خارجی و معاملات مربوط به آن‌ها و غیره هم جزو معاملات تجاری محسوب می‌شوند.
این‌ها براساس قانون تجارت است. نمی‌گویم که تجارت واقعی، شاید من خیلی از این‌ها را آن مدل تجارتی که باید ندانم. ما تاجر را جور دیگری تعریف می‌کنیم. اما از نظر قانون دارم مطرح می‌کنم. حرف‌های من در این ساعت بحث‌های قانون است. بحث شخص یا بحث‌های کاری دیگر نیست. همه این عناوین باعث می‌شوند تا یک نفر به عنوان تاجر شناخته شود. حالا این مزیت و معایبی دارد. مثلا در کشور به ما قانون ورشکستگی برای تجار خیلی توجهی نشده و شفاف هم نیست. کسانی که درگیر این بحث هستند، وضعیت مشخصی ندارند. بحث‌های قانون ما به این سمت رفته که کاملا درباره احصار است. در صورتی که در کشور ما و در دنیا فقط کسی چک می‌دهد که تاجر باشد و اصلا چیزی به نام چک مدت‌دار مطرح نیست. فرضا هم اگر مطرح باشد، کسی که دارد چک می‌دهد در انتها با قانون تجارت و تاجری و ورشکستگی روبرو است نه با بحث احصار. احصار برای کسانی است که بدهکارند و شکل‌های معاملاتی خاص خود را دارد. این پروسه بسیار مهم است، چون اگر یک تاجر مایملک و دارائی دارد آن دارائی نباید فقط به یک نفر و آنکه زرنگ‌تر بود داده شود. بلکه باید به تمام اشخاصی که درگیر این قضیه بوده‌اند داره شود. لطمه این کار به کل کشور وارد میشود. حالا وارد این بحث نشویم. جلوتر درباره بحث‌های دیگر قانون صحبت خواهیم کرد تا آشنا شوید.
در ماده 3 می‌گوید: معاملات ذیل به اعتبار تاجر بودن متعاملین یا یکی از آن‌ها تجارتی محسوب میشود. یعنی اگر یکی از طرفیت تاجر باشد، آن معامله تجارت میشود. مثلا تمام معاملات بین تجار، کسبه، صراف‌ها و بانک‌ها.یعنی اگر معاملاتی بین بانک‌ها، صراف‌ها و کسبه انجام میشود معامله تجاری است. کلیه معاملاتی که تاجر یا غیرتاجر برای حوائج تجاری خود انجام می‌دهد. یعنی اگر کسی برای تأمین امور تجاری خود هم معامله‌ای انجام دهد جزو معاملات تجاری است. حالا معاملات شرکت‌های خارجی و معاملات غیرمنقول به هیچ وجه تجاری محسوب نمی‌شوند، اما معاملاتی که اجزای خدمه یا شاگرد تاجر برای امور تجارتی ارباب خود هم می‌کند جزو معاملات تجاری محسوب میشود.
این‌ها در واقع نشان می‌دهد کسی که وارد هر یک از این کارها میشود، به نوعی دارد تجارت می‌کند و در قانون به عنوان تاجر شناخته میشود . اگرچه در کشور ما هیچ جایگاه و ارج و قربی برای تاجر وجود ندارد که مثلا بگوییم تاجر که بشویم مزیتی داریم. اگر کارمند باشید احترام بیشتری برای شما قائل هستند. به بحث علمی کاری ندارم، اما طرف مثلا مدرس دانشگاه است و ارزش او از یک تاجر بیشتر است! در صورتی که در کشور ما تجار ارزش و اهمیت بیشتری دارند و واقعا تجار هستند که مملکت را می‌سازند و فرصت‌ها خوبی برای آن ایجاد می‌کنند.
امیدوارم که قانون ما به این سمت برود که ارزش خاصی برای تجار قائل شود و بیشتر به آن‌ها احترام بگذارند. مطمئنا به این ترتیب ثروت بیشتری به سمت کشور ما می‌آید و خواهیم دید که کشورمان به این سمت می‌رود که رفاه و خدمات اجتماعی مردم بهبود پیدا کند و ثروتشان بیشتر شود.
سعی می‌کنم که هرروز ساعت 8 قوانین خوبی را به شما بیاموزیم تا به کار شما بیایند. همانطور که گفتم بحث‌های بعدی ما درباره موضوعات دیگری است تا به خوبی با آن‌ها آشنا شویم.
برای ارتباط و دریافت مشاوره از استاد نظام پرور می توانید با شماره ذیل تماس حاصل نمایید:
دیدگاه شما با موفقیت ثبت شد.