امروز می‌خواهم درباره صادرات کفش با شما صحبت کنم. خود کفش حوزه بسیار بزرگی است و تنوع بسیار زیادی دارد. وقتی می‌خواهیم درباره کفش صحبت کنیم، درباره محصولات متفاوتی باید صحبت کنیم؛ در واقع یک گروه خانوادگی است. این گروه بسیار بزرگ شامل دمپایی، صندل، کفش، نیم‌پوتین، پوتین، چکمه، کفش‌های طبی، پلاستیکی، ورزشی و غیره است و حتی از نظر کفش مردانه و زنانه متفاوت می‌باشد که هر کدام داستان و حوزه خود را دارند و تولیدکننده‌ها و متقاضی‌های آن‌ها هم متفاوتی دارند. صنف‌های متفاوت و تنوع تولیدی بسیار بالایی هم دارند.
در کشور 494 شرکت وجود دارند که پروانه صنعت‌گر را از وزارت صنایع و معادن دریافت کرده‌اند. 544 شرکت هستند که زیره‌ی کفش را تولید می‌کنند. 8 هزار واحد صنفی داریم که مجوز گرفته‌اند. این همه تولیدکننده در حوزه کفش وجود دارند. به اضافه اکثر این تولیدکننده‌ها در حال حاضر در بازار فعلی کار می‌کنند و تأمین‌کننده‌های بسیار خوبی هم هستند. مثلا 278 واحد داریم که تولیدکننده کفش‌های ورزشی و چرمی هستند. 216 واحد داریم که فقط تولیدکننده کفش‌های پلاستیکی هستند؛ سندل و دمپایی و این قبیل چیزها هم مشمول آن می‌شود. تولیدکننده‌های زیادی داریم که به صورت خانگی و دست‌دوز کار می‌کنند. شکل‌های مختلفی وجود دارد.
معمولا 90 درصد تولیدکننده‌ها در استان‌های قم، تهران، آذربایجان‌شرقی، خراسان‌رضوی و یزد هستند و فعالیت‌های بسیار خوبی هم در این زمینه دارند. جالب است بدانید که در این میان بعضی از استان‌ها هیچگونه واحد تولیدی ندارند. یعنی هیچ پروانه صنعتی برای آن‌ها صادر نشده است، مثل اردبیل، آذربایجان‌غربی، خوزستان، خراسان‌جنوبی، خوزستان، خراسان‌َ‌شمالی، همدان، کهگیلویه و بویراحمد و فارس. هیچ کدام این‌ها تولیدکننده‌ای با مجوز ندارند. علت آن چیست و چطور می‌شود که این اتفاق می‌افتد.
تنوع بازار کفش
در این تولیدی و صنف‌هایی که وجود دارد تنوع محصولی بسیار زیاد است. نمی‌توانم امروز درباره فلان محصول صحبت کنم. به صورت عمومی سعی می‌کنم تا در جلسات دیگری بگویم که مثلا کارکردن با کفش پلاستیکی چه مزیت‌هایی در مقابل کارکردن با کفش چرمی دارد. چه مزیتی دارد اگر کفش ورزشی کار کنید. اگر دوستان ما که کار می‌کنند تجربه‌های مختلفی در حوزه صادرات آن داشته‌اند. خیلی از دوستان به کشورهای مختلف جنس فرستاده‌اند؛ کشورهایی که برایشان جالب بوده است. کشورهایی که بازارها و تولیدکننده‌های مختلفی دارد اما متقاضی کار با آن‌ها شده‌اند. ما در بازاریابی و معرفی مدل و محصول و کیفیت کالای خود خیلی ضعیف کار کرده‌ایم. شاید کفش و چرم تبریز به خاطر چرم آن تا حدودی در دنیا مشهور و شناخته شده باشد اما خلاقیت زیادی در این زمینه به خرج نداده‌ایم. از مدل گرفته، تا شکل کسب و کار و برندسازی و هویت‌سازی آن بسیار ضعیف کار کرده‌ایم.
در دنیا چین به تنهایی 45 میلیارد دلار، ویتنام 15 میلیارد دلار، ایتالیا 10 میلیارد دلار، بلژیک 6 میلیارد دلارو آلمان 7 میلیارد دلار صادرات کفش دارند و بزرگترین صادرکننده‌های کفش و محصولات کفش هستند. البته این عدد مجموع حوزه کفش است، چه کفش چه سندل چه دمپایی و غیره جزو آن هستند و این‌ها تفاوت‌ها و تمایزهایی ایجاد می‌کند. اگر بخواهیم دسته‌بندی کنیم، ایتالیا تعداد خیلی کمی تولید کرده اما رقم بالایی فروخته است. چین تعداد بالایی تولید کرده اما رقم پایین ی فروخته است. جالب است که کشوری مثل ویتنام یکی از عمده صادرکننده‌های کفش به آلمان است. یعنی اکثر محصولی که آلمان صادر می‌کند از ویتنام می‌رود. مثلا همین آلمان که 7 میلیارد دلار صادرات داشته ، 11 میلیارد دلار واردات داشته است. آمریکا 26 میلیارد دلار و فرانسه 7 میلیارد دلار واردات داشته است. این اعداد ارقام بسیار بزرگ است. یعنی در منطقه‌ای زندگی می‌کنیم که مصرف کفش بسیار بالا است. اما صادرات ما در ماکسیمم حالت خود 120 میلیون دلار بوده است. یعنی ما از این رقم نزدیک به 150 میلیارد دلاری که 2-3 برابر صادرات نفت ایران می‌شود، تنها عددی معادل ماکسیمم 120 میلیون دلار سهم گرفته‌ایم. خیلی عدد پایینی است. واقعا ظرفیت آن را داریم.
تولیدکننده‌های ما در حوزه کفش‌های پلاستیکی و دمپایی می‌توانند خیلی خوب کار کنند اما متأسفانه بعضی وقت‌ها تنها به محصولات خاصی توجه می‌کنیم. مثلا دمپایی ساحلی، پلاستیکی، انواع بوت و نیم‌بوت پلاستیکی، سندل‌ها و تمام چیزهایی که دست‌دوز هستند به خاطر متریال ارزان و باکیفیت بسیار بالا برای کشورهای در حال توسعه (نه جهان سوم که خیلی ضعیف هستند) بازار خیلی خوبی است و متقاضی‌های زیادی دارد که با ما کار کنند. لزومی ندارد که ما تنها دنبال محصولات ارزان قیمت باشیم یا بگوییم در ارزانی نمی‌توانیم با چینی‌ها رقابت کنیم. در همین بازار خیلی راحت می‌توانیم حجم کاری و مشتری خود را پیدا کنیم.
جذابیت حوزه کفش در این است که اعتماد در آن خیلی بیشتر از بازارهای دیگر است. جلب اعتماد در حوزه‌های دیگر کار بسیار سختی است. اما در این بازار به راحتی می‌توانید با ارسال یک نمونه کفش اعتماد مشتری خود را جلب کنید. ارسال نمونه و مذاکره خیلی راحت است. خیلی راحت می‌توانید عکس بفرستید و ارتباط ایجاد کنید. می‌توانید خیلی راحت درباره محصول و کیفیت آن اطلاعات فنی بدهید. این خیلی امتیاز و فرصت است تا بتوانید معاملات ساده‌تری داشته باشید. یکی از مشکلاتی که در صادرات وجود دارد این است که ما نمی‌توانیم به خوبی معاملات خود را مدیریت کنیم و متأسفانه ضعف ما در این مسئله باعث می‌شود تا تعدادی از معاملات را از دست بدهیم. اما اگر رفتار ما اصولی و درست باشد خیلی راحت می‌توانیم مشتری‌های خود را جلب کنیم و با آن‌ها کار کنیم.
بازار صادرات کفش
بازارهای اطراف ما سهم خیلی خوبی دارند اما خیلی برای خود من مهم نیستند. درست است که میزان واردات کشور عراق 400 میلیون دلار است اما ما توجهی به آن نکرده‌ایم و از این مقدار تنها 50 میلیون دلار ظرفیت آن را گرفته‌ایم. روسیه 3 هزار میلیون دلار واردات دارد. کره‌جنوبی 2500 میلیون دلار واردات دارد. می‌توانیم مشتری خود را در این بازارها پیدا کنیم. قرقیزستان 200 میلیون دلار، قزاقستان 200 میلیون دلار، کویت 300 میلیون دلار و امارات 1400 میلیون دلار واردات کفش دارند و ما اصلا به این ظرفیت‌های بسیار بزرگ کاری نداشته‌ایم و ارتباطی با آن‌ها نگرفته‌ایم. اصلا بازار خود را عرضه نکرده‌ایم. اگر من یک تولیدکننده یا کسی باشم که می‌خواهم در این حوزه تجارت کنم، وضعیت را خیلی برای خود پیچیده نمی‌کنم. محصول خود را در بازار جهانی عرضه می‌کنم و با توجه به سلایق مختلف که در دنیا هست، مشتری خود را پیدا می‌کنم. خیلی سخت نیست و واقعا خیلی راحت می‌توانید در حوزه کفش معامله کنید. علی‌الخصوص بعضی از محصولات مثل دمپایی و امثال این ظرفیت‌های بسیار خوبی در صادرات دارند. اگر اصولی و حرفه‌ای کار شود می‌توانید خیلی راحت مشتری‌های خود را در این بازارها پیدا کنید و با آن‌ها کار کنید. نیازی نیست که فرآیند پیچیده‌ای انجام شود. همانطور که گفتم مشتری‌ها در این بازار خیلی راحت اعتماد می‌کنند. متأسفانه ما خیلی روی آن کار نکرده‌ایم. مثلا به نمایشگاه بین‌المللی کفش ایران بروید. واقعا چه می‌بینید؟ توقع ما این است که در این نمایشگاه خلاقیتی ببینیم، تنوعی ببینیم، هنری ببینیم و غیره. اما تنها کار صنعت کفش ما در حوزه خلاقیت و مدل و تبلیغ این است که در نمایشگاه‌ها بفروشند و حراجی برای خود راه بیاندازند. کمی خلاقیت و تنوع و توجه روی مدل‌های فروش و کسب و کارمان واقعا مؤثرند. به جای اینکه به این بچسبیم که حتما به نمایشگاه‌ها برویم و از طریق اتاق بازرگانی معامله کنیم و غیره، این‌ها را کنار بگذارید. این روش‌ها قدیمی شده است. در حال حاضر هم کشور ما در وضعیتی نیست که بتوانیم به این روش‌ها بچسبیم و بخواهیم از آن‌ها جواب بگیریم. الان اتاق‌های بازرگانی دنیا با ما ارتباط نمی‌گیرند و مکاتبه نمی‌کنند و ارزش برای کار ما قائل نیستند. شرایط آن را ندارند یا هر مشکلی که وجود دارد. ما می‌توانیم از فرصت‌های جدید و مدل‌های جدیدی استفاده کنیم. باید کمی ساختار کار خود را عوض کنیم تا خروجی‌های خیلی خوبی بگیریم.
امیدوارم که این آموزش به شما کمک کند تا در زمینه صادرات کفش، دمپایی، سندل، کفش ورزشی، کفش چرمی و غیره که تمایل داشتید که کنید از فرصت آن استفاده کنید. اعداد آن بسیار زیاد است. مثلا شما در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که اگر بخواهید همین کشورهای همسایه را در نظر بگیرید (مثلا روسیه، امارات، کویت، عراق، قرقیزستان و قزاقستان) نزدیک به 7-8 میلیارد دلار می‌شود. 8 میلیارد دلار عدد بسیار زیادی است. اگر ما بخواهیم از این عدد یک درصد هم بگیریم، باید 80 میلیون دلار ظرفیت آن را برای خود جذب کنیم. اما واقعا توجهی به آن نداریم. باید فرصت‌های خیلی بیشتری در این بازار برای خود ایجاد کنیم. یعنی با یک درصد افزایش فروشمان 80 میلیون دلار به این بازار اضافه می‌شود. درست است که صادرات سال گذشته ما نهایتا 120 میلیون دلار شده است؛ البته نمی‌دانم با توجه به حجمی که صادرات می‌کرده‌ایم واقعا ارزش کالای ما 120 میلیون دلار بوده است یا نه. با یک درصد افزایش حجم فروش، تمام تولیدی‌های ما باید کارگر اضافه بگیرند. ظرفیت آن‌ها دو برابر می‌َشود. حق ما این است که در منطقه‌ای که زندگی می‌کنیم حداقل 50 درصد سهم برای ما باشد. یعنی از این 7 میلیارد دلار حداقل 3-5/3 برای ما باشد. حالا من می‌گویم تنها یک درصد اضافه کنید، باز هم این کارگاه و تولیدکننده باید ظرفیت و کارگر خود را دو برابر کند. خط آن توسعه پیدا می‌کند. می‌تواند مدل و کار و طرح بدهد. سیستم کار خود را عوض کرده و کاملا پیشرفت کند. اما متأسفانه به مدل‌های قدیمی توجه می‌کنیم.
امیدوارم که جامعه صنعت کفش ایران و تولیدکننده‌ها به این موضوع توجه کنند و سعی کنند به مدل‌های جدید بپردازند.
برای ارتباط و دریافت مشاوره از استاد نظام پرور می توانید با شماره ذیل تماس حاصل نمایید
دیدگاه شما با موفقیت ثبت شد.